. حتما می دانید که به وجود آوردن هنر خوشنویسی بستگی به چگونگی استفاده از این سه ابزار :  یعنی قلم، مرکب و کاغذ و همچنین دانش و آگاهی شکل و فرم دادن به حروف و آزادی استفاده از آن ها دارد. این تعریف از خوشنویسی برای شما بسیار آشناست که در آن گفته می شود: خوشنویسی یا خطاطی به معنای زیبایی نویسی همراه با خلق زیبایی است و فردی که این فرآیند توسط او انجام شود را خوشنویس می گویند.

برای تمامی کارهایی که در بالا عنوان کردیم، نیاز به ابزاری است که به وسیله آن بتوان اثر هنری را خلق کرد. در این مقاله از وبسایت «خط و قلم»، «نه ابزاری که برای خوشنویسی به آن ها نیازمندیم» را به شما معرفی می کنیم. پس با ما همراه باشید:

خوشنویسی تاریخچه ای کهن در ایران دارد و جز هنری های ارزشمند و اصیل این سرزمین محسوب می شود. این هنر ارزنده نیاز به ذوق و روحیه متفاوت دارد و معمولا اهالی و طرفداران خوشنویسی دارای شخصیتی آرام و موقر هستند. برای حفظ و اشاعه این هنر ایرانی نیاز به آموزش و تشویق نسل های بعدی به سمت این هنر می باشد. برای شروع کردن خوشنویسی و همچنین آموزش این هنر نیاز به استفاده از قلم، مرکب و کاغذ است. در کنار این ها می توان از دیگر وسایل مورد نیز هم جهت بهبود کیفیت کار استفاده کرد. حتما شما هم می دانید که اساس این هنر تمرین و ممارست است و هر کسی با تمرین و تکرار می تواند به درجات بالای خوشنویسی دست پیدا کند. در ادامه این مقاله هر آن چه در این هنر به آن نیاز است را به شما معرفی می کنیم تا بتوانید بهتر و بیشتر در این زمینه گام بردارید.

ابزار خوشنویسی

قلم نی

همان طور که در بالا هم اشاره کردیم، یکی از اصلی ترین ابزار خوشنویسی قلم است. مرغوب ترین نوع قلم نی، به قلم دزفولی مشهور است که در زمان انتخاب آن باید به این نکات دقت کنید. رنگ پوست قلم باید قهوه ای مایل به سرخ و رنگ گوشت داخلی آن باید متمایل به سفید باشد. توجه داشته باشید که قلم بدون کجی و انحراف باشد. همچنین قطر قلم نی دزفولی هم باید در حدود قطر مداد باشد. با در نظر گرفتن این نکات می توانید یک قلم نی عالی برای خوشنویسی خود تهیه کنید.

مرکب

در ابتدای آشنایی با مرکب باید بدانید که مرکب خوشنویسی در نوع خشک و مایع وجود دارد که امروزه اکثر هنرمندان و خوشنویسان از مرکب های مایع استفاده می کنند. حتما مشاهده کرده اید که مرکب های مایع به فراوانی و در رنگ های مختلف در بازار وجود دارد. همیشه این موضوع را در نظر داشته باشید که بهترین نوع مرکب آن است که در عین پر رنگی و غلطت، دارای کشش قابل قبولی نیز باشد.

کاغذ

بهترین و مناسب ترین نوع کاغذ برای خوشنویسی، کاغذی که دارای صافی متوسط و متعادلی باشد. دقت داشته باشید که کاغذهای صاف و لغزنده یا زبر و زمخت برای خوشنویسی کردن، مناسب نیستند. در برخی موارد به جای کاغذ از مواد دیگری مانند چوب، مقوا، بوم و غیره هم استفاده می شود که در این شرایط باید از قلم و یا مرکب مناسب هر کدام از آن ها استفاده شود.

قلم تراش

قلم تراش، چاقوی مخصوص است که از آن برای تراشیدن قلم استفاده می شود. این ابزار کار خوشنویسی، دارای تیغه ای است که آن تیغه فرم و شکل خاصی دارد. لازم است بدانید که جنس تیغه ای قلم تراش باید از نوع فولاد خشک و سخت باشد تا مشکلی در خلال تراشیدن قلم ایجاد نشود.

قطزن

قطزن، وسیله ای است که به هنگام قط زدن نوک قلم، در زیر قلم قرار می گیرد. به این نکته هم توجه داشته باشید که جنس قطزن باید کمی نرم تر از تیغه قلم تراش باشد. برای ساخت قط زن می توان از موادی مانند چوب های سخت، شاخ و حتی عاج حیوانات استفاده شود. از ویژگی های قطزن این است که قسمت زیرین آن که روی میز قرار می گیرد باید کاملا تخت و قسمت بالایی آن که قلم بر روی آن گذاشته می شود، دارای قوسی مختصر است.

قلم دان

قلم دان از دیگر ابزارهای خوشنویسی است که شبیه جعبه و از جنس چوب، مقوا یا پاپیه ماشه است که برای نگهداری قلم و دیگر ابزارهای خوشنویسی از آن استفاده می شود. جالب است بدانید قلمدان و قلمدان سازی با فرهنگ و هنر ایران پیوندی دیرینه دارد و جز صنایع دستی ارزشمند محسوب می شود.

ابزار های مهم خوشنویسی

زیر مشقی

زیردستی که نام دیگر آن زیر مشقی است، وسیله است در خوشنویسی که در زیر صفحه قرار می گیرد تا هنگام کتابت نوک قلم بهتر و راحت تر بر روی کاغذ قرار بگیرد و به خوبی بر روی آن حرکت کند. معمولا برای زیر مشقی ها از جنس چرم نرم و صاف و یا حتی برخی چرم های مصنوعی استفاده می کنند. یک روش راحت تر و ساده تر برای داشتن یک زیر مشقی، استفاده از چند لایه روزنامه است.

دوات

دوات هم یکی دیگر از ابزارهای مهم خوشنویسی است که به ظرفی دهان گشاد اطلاق شده که درون آن مرکب و لیقه قرار داده می شود. جنس دوات معمولا از شیشه، چینی یا پلاستیک است.

لیقه

لیقه نیز نخ یا الیاف ابریشمی است که در داخل دوات قرار داده می شود. در حال حاضر لیقه های آماده از جنس ابریشم طبیعی و مصنوعی در بازار وجود دارد که شما به راحتی می توانید از آن ها استفاده کنید.

همه آن چه که در این مقاله به معرفی آن ها پرداختیم، مهم ترین ابزارهای خوشنویسی بودند. با داشتن این ها به راحتی می توانید به انجام هنر خوشنویسی مشغول شوید. 

مطالب اخیر 

تاثیر خوشنویسی در تبلیغات

مصاحبه با استاد علی گنجی

اهمیت سیر و تکامل خط و خوشنویسی

3.5/5 - (10 امتیاز)