هفتاد تا نود درصد جمعیت جهان را راست دست‌ها تشکیل می‌دهند در حالی که تعداد چپ دست‌ها در بهترین حالت تنها بین 8 تا 15 درصد است. چپ دستی یا راست دستی شاید بیشتر از همه مربوط به نوع عملکرد مغز باشد. با این حال یک سری تصورات درباره چپ دست‌ها وجود دارد. چیزی درباره تئوری چپ دستی و علت تفاوت دست راست و چپ شنیده‌اید؟ یکی از تئوری‌هایی که برای توضیح چپ دستی افراد داده‌اند، «نظریه دوقلو ناپدید شده» است. طبق این نظریه فرد چپ دست جزئی از یک دوقلوی همسان بوده و چون قل دوم نتوانسته تکامل پیدا کند باعث چپ دست شدن دوقلوی دیگر شده است. میتوانید چنین چیزی را باور کنید؟
برخی هم فکر می‌کنند چپ دست‌ها افراد باهوش‌تر یا نابغه‌ای هستند یا اینکه چپ دست‌ها ذاتا بدخطند. اینها بخشی از باورهایی است که درباره چپ دست‌ها بر سر زبان‌ها افتاده ولی در این مطلب قصد داریم درباره واقعیات منطقی و تفاوت دست راست و چپ در زیبا نویسی (خوش خطی) صحبت کنیم. با ما همراه باشید. تولد یک چپ دست!
نظریه عجیب و غریب دوقلوهای ناپدید شده را به خاطر دارید؟ قبول دارم که خنده‌دار به نظر می‌رسد. ولی به نکته خوبی اشاره می‌کند. به ما نشان می‌دهد که هر نوع تغییر یا تفاوت دست راست و چپ مربوط به پیش از تولد و دوران جنینی است. نورمن گشویند محقق و متخصص مغز و اعصاب، سال‌ها قبل نظریه‌ای را درباره نحوه چپ دست شدن افراد مطرح کرد. طبق این نظریه سطح تستوسترون در دوران بارداری باعث رشد مغز جنین می‌شود. تغییر در سطح تستوسترون میتواند رشد نیمکره چپ مغز را سرکوب کند و در عوض نورون‌های بیشتری به نیمکره راست مغز بفرستد. طی این اتفاق نیمکره تکامل یافته‌تر برای کنترل و تسلط بر بدن انتخاب می‌شود. از آنجایی که نیمکره راست قسمت چپ بدن را کنترل می‌کند، به این ترتیب افراد چپ دست متولد می‌شوند.
معرفی 3 تفاوت دست راست و چپ در هنگام نوشتن
شایعات پیرامون چپ دستی و تفاوت دست راست و چپ در نوشتن بیشتر اوقات روی زندگی چپ دست‌ها اثر می‌گذارد. یکی از شایعترین این اثرگذاریها مربوط به دست خط چپ دست‌ها در دوران مدرسه است. احتمالا در دور و اطرافتان با معلم‌هایی برخورد کرده‌اید که به دلیل ناخوانایی دست خط فردی چپ دست و روی این حساب که چپ دست‌ها بهتر از این نمی‌توانید بنویسید به آنها نمره قبولی دادند یا از تمیز نوشتن آنها ناامید شدند. این نوع رفتار بیشتر به خاطر بی‌اطلاعی و عدم تجربه کافی اتفاق می‌افتد. چپ دست‌ها یکی از انطباق پذیرترین افراد هستند. آنها در تمام زندگی‌شان در دنیایی رشد می‌کنند که تمامی امکانات و نیازمندی‌هایش برای راست دست‌ها طراحی و ساخته شده است، با این حال دقیقا به خوبی راست دست‌ها از آن استفاده می‌کنند. بنابراین بهتر است بی‌انصافی در حق چپ دست‌ها را کنار بگذاریم و به جایش دنیای نوشتن را از دیدگاه آنها ببینیم.
چند نمونه از تفاوت دست راست و چپ در نوشتن عبارت است از:
1- نحوه قرارگیری بازو و مچ دست
چپ دست‌ها برای نوشتن باید مچ دستشان را در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانند به همین دلیل از بالا به پایین می‌نویسند. این کار باعث پخش شدن جوهر قلم می‌شود. معمولا معلمین در مدرسه به بچه‌های چپ دست یاد می‌دهند که به جای مچ دستشان، کاغذ یا دفتر را در خلاف عقربه‌های ساعت بچرخانند تا راحت‌تر و صاف‌تر بنویسند. البته چرخش 90 درجه کاغذ باعث می‌شود تا موقعیت قرارگیری دست چپ دست‌ها دقیقا بر خلاف راست دست‌ها باشد که رایج‌ترین تفاوت دست راست و چپ در نوشتن است.
2- فرم نگهداشتن قلم یا خودکار
به راست دست‌ها یاد می‌دهند که قلم را بین انگشت شصت و اشاره بگیرند طوری که خودکار روی انگشت میانی قرار داشته باشد. اما این شیوه نوشتن نیازمند حلقه کردن انگشتان است که برای چپ دست‌ها نوشتن را سخت می‌کند. در عوض چپ دست‌ها باید قلم را سه سانتی متر بالاتر از حد معمول و با فشار کمتری (آرامتر) بگیرند تا نوشته‌هایی خوانا داشته باشند. در این صورت به خاطر حلقه کردن انگشت‌ها دچار گرفتگی دست نمی‌شوند.
3- چرخش کاغذ در هنگام نوشتن
مورد بعدی تفاوت دست راست و چپ در نوشتن مربوط به حرکت کاغذ است. اکثر راست دست‌ها کاغذ را به سمت بالا حرکت می‌دهند تا زاویه مناسبی با بدنشان تشکیل دهد و بتوانند بهتر بنویسند. چپ دست‌ها همین کار را با حرکت کاغذ به سمت پایین انجام می‌دهند. همینطور نگهداشتن کاغذ با دست راست به آنها کمک می‌کند تا راحت‌تر بنویسند.
آیا چپ دست‌ها میتوانند خوشنویسی کنند؟
هر چه تاکنون درباره چپ دست‌ها و بدخطی ذاتی‌شان شنیده‌اید، دور بریزید. خوش خطی یک مهارت اکتسابی است پس همه میتوانند با کمی تمرین و تکرار آن را یاد بگیرید. بنابراین چپ دست‌ها در زمینه استعداد خوشنویسی عقب‌تر از سایرین نیستند فقط نیاز به تکنیک‌های آموزشی منحصر به فرد و متفاوتی دارند.
تفاوت دست راست و چپ در خوشنویسی بیشتر مربوط به نحوه نوشتن حروف و کلمات است. به عنوان مثال در خوشنویسی با خط نستعلیق، مسیر کشیدن حروف و کلمات با حرکت دست راست همخوانی دارد. حروف افقی مانند «ب» از سمت راست شروع می‌شوند و با حرکت قلم دست راست نوشته می‌شوند. در حالی که برای افراد چپ دست این حرکت برخلاف طبیعت دستشان است (چپ دست‌ها تمایل دارند حروف را از سمت چپ شروع کرده و به سمت راست امتداد دهند). اما در زمینه خوشنویسی، دوایر معکوسی در حروف «ح» و «ع» داریم که بر خلاف حرکت طبیعی دست راست هستند با این حال راست دست‌ها با تمرین آن را به خوبی بنویسند. با این حساب خیالتان آسوده باشد که تفاوت دست راست و چپ مانعی برای یادگیری خوشنویسی نیست و استادان خوشنویس زیادی با وجود چپ دستی مدارج عالی را طی کرده‌اند.
سخن آخر
چپ دستی به معنی بدخطی و نوشته‌های ناخوانا نیست. امروزه حتی لوازم تحریرهای زیادی متناسب با ارگونومی دست چپ ساخته شده که میتوانید آن را از بازار تهیه کنید. اما نکته مهم این است که تفاوت دست راست و چپ در نوشتن را بیاموزید و سعی کنید با استفاده از تکنیک‌های اصولی و مناسب دست خطتان را بهتر کنید. شاید در هر کلاس مدرسه دو یا سه دانش آموز چپ دست حضور داشته باشند که در نگاه اول تعداد کمی است ولی در یک مدرسه با 10 کلاس مختلف این تعداد به بیش از 30 نفر می رسند. بنابراین به معلمینی نیاز داریم که به جای تدریس شیوه‌های قدیمی و منطبق با راست دستی، تکنیک‌های درست نویسی را به چپ دست ها آموزش دهند و این نیازمند اندکی آگاهی و کسب تجربه از استادان خوشنویسی است.
