جلسه سوم از آموزش خط نستعلیق با خودکار در برنامه سیمای خانواده شبکه 1 به صورت زنده پخش شد. در این برنامه به دنبال سلسله مباحث قبلی آموزش که آشنایی با حروف بود؛ ضمن پاسخ به سوالات مخاطبین برنامه، با حروف دیگری آشنا می‌شویم.
این برنامه با پاسخ به سوالات پرتکرار و رایج افراد در خوشنویسی شروع شد که در ادامه آن‌ها را مشاهده می‌کنید:
چطور مشکل فشار دست را در هنگام خوشنویسی حل کنیم؟
فشار دست در خوشنویسی میتواند ناشی از موارد مختلفی باشد. از جمله مهمترین آن‌ها اندازه نوشت افزاری است که استفاده می‌کنید. هر چقدر اندازه مداد یا خودکار مورد استفاده کوتاه‌تر باشد؛ فرد فشار بیشتری به کاغذ وارد می‌کند.
آقای لطفعلی خانی برای رفع این مشکل و درک حد مجاز فشار آوردن به کاغذ، تمرینی را به بینندگان پیشنهاد کردند. در تمرین افرادی که با این مشکل مواجه هستند باید یک برگ کاربُن زیر کاغذ قرار دهند و طوری بنویسند که چیزی در برگه زیر کاربن کپی نشود. البته برعکس این مورد، افرادی هم هستند که به خودکار فشار کمی وارد می‌کنند. این تمرین برای آن‌ها نیز قابل استفاده است با این تفاوت که باید سعی کنند طوری بنویسند که آنچه می‌نویسند در صفحه زیر کاربن کپی شود.
مدارس در خوش خط شدن فرزندان و دانش آموزانمان چه نقشی دارند؟
مدارس نقش بسیار مهمی در خوش خطی دانش آموزان دارند. همانطور که می‌دانید در گذشته اغلب مدرس خوشنویسی و یا مدرسی که تحصیل کرده هنر باشد، در کلاس حاضر نمی‌شد. بنابراین معمولا از مدرسین درس‌های دیگر برای آموزش خوشنویسی و خط استفاده می‌کردند. در نتیجه پایان ترم همه نمرات بالایی دریافت می‌کردند و همین باعث می‌شد تا خوشنویسی در بین دانش آموزان کم اهمیت جلوه کند. اما خوشبختانه امروزه بخصوص در قزوین (که پایتخت خوشنویسی ایران است) اتفاقات خوبی در حال شکل گیری است؛ مثل تدوین سرمشق خوشنویسی با رویکردی مناسب، پرورش مدرسین خط ِخبره و.. .
آیا میتوانیم در تند نویسی هم خوش خط بنویسیم؟
بله با تمرین زیاد. البته چیزی به اسم کلاس تندنویسی وجود ندارد. نوشتن یک مهارت است که با تمرین تقویت می‌شود؛ درست مثل تایپ کردن است. ولی وقتی یک فرد ناآشنا برای اولین بار پای کیبرد می‌نشیند قطعا باید زمانی را صرف پیدا کردن حروف کند. اما با تکرار و تمرین بعد از مدتی حتی بدون نیاز به نگاه کردن به مانیتور یا صفحه کیبرد به راحتی تایپ می‌کند.
سرمشق مناسب کدام است و از چه سرمشقی باید استفاده کرد؟
بهتر است از سرمشق‌هایی استفاده شود که اساتید بزرگ به عنوان کتابت آن را نوشته و تدوین کرده‌اند. لازم به ذکر است که سرمشق های موجود در کتاب‌های درسی دانش آموزان چندان مناسب و استاندارد نیستند.
آقای لطفعلی خانی بعد از پایان سوالات به آموزش زیبانویسی حروف در خط خودکاری پرداختند. ایشان در مقدمه یک نکته بسیار مهم را به بینندگان گوشزد می‌کنند؛ برای نوشتن هرگز عجله نکنید. لازم نیست حروف را در یک حرکت بنویسید. بلکه اگر حروف را در چند حرکت بنویسید به بهتر و صحیح‌تر شدن دستخط شما کمک زیادی می‌کند. این رازیست که تمام اساتید خوشنویسی حتی در خط تحریری برای زیبا نویسی از آن بهره می‌برند. به عبارتی فوت کوزه‌گری در صبوری است.
همچنین پس از بیان این مقدمه، ادامه آموزش خط حروف را با حرف «ب» دنبال کردند و نکات مهم در باب نگارش حرف «ب» را این گونه شرح دادند:
دندانه حرف «ب» با فاصله یک نقطه از خط زمینه آغاز شده و با قوس به سمت خط زمینه کشیده می‌شود. طول این کشیدگی باید به اندازه پنج نقطه باشد. مورد دیگری که باید در نوشتن حرف «ب» مورد توجه قرار داد این است که ابتدا و انتهای این حرف باید در یک راستا قرار بگیرند. همینطور برای راحت‌تر و زیباتر نوشتن حرف «ب» باید هنگام نوشتن این حرف تصور کنید که؛ یک توپ فرضی را از ابتدای آن سُر داده و به سمت انتهای حرف هدایت می‌کنید. توجه داشته باشید که این شیب را طوری تنظیم کنید که توپ فرضی در یک سوم انتهایی حرف «ب» قرار بگیرد.
آقای لطفعلی خانی بعد از شرح لازم درباره نگارش حرف «ب» در حالت جدا؛ به دلیل کمبود وقت امکان توضیح اتصلات این حرف را نداشتند و تنها به صحبت درمورد انواع اتصالات آن بسنده کردند.
انواع اتصلات این حرف سه نوع است شامل: اتصال در اول کلمات، اتصال در وسط کلمات و اتصال در آخر کلمات.
در پایان؛ ایشان مختصری جهت آشنایی با دندانه شاخص صحبت کردند. این مدرس خوشنویسی کاربرد دندانه شاخص را چنین بیان کرد:
داندانه شاخص در کلماتی مورد استفاده قرار می‌گیرد که تعداد دندانه‌ها بیشتر از دو مورد باشد. برای مثال در کلمه «ببینند» از دندانه شاخص استفاده می‌شود. به این ترتیب که مابین دندانه‌هایی که پشت سر هم قرار گرفته‌اند یک دندانه به عنوان شاخص قرار می‌دهیم که خوانایی دستخط را بالا می‌برد. ایشان در پایان نوید شرح مفصل این موارد را در جلسه آینده (جلسه چهارم) دادند.
){kind=link}