مهر و آرم پدیده جدیدی نیست که مربوط به عصر حاضر باشد بنابراین لازم است برای شناخت بیشتر مروری بر پیشینه آن داشته باشیم. به دلیل اینکه امضا هیچ جایگاهی در نزد گذشتگان نداشت، مهر و آرم بیشترین نقش را در میان معاملات، مکاتبات و نامه های اداری و کشورداری بر عهده داشت. کهن ترین مهرهایی که از تاریخ به جا مانده است، مربوط به سه منطقه اور، اوروک و جمدت النصر است که در حدود هزاره سوم قبل از میلاد از مهر استفاده کرده اند. در سرزمین های مذکور برای کتیبه‌ها از مهرها استفاده می شد. این مهرها در برگیرنده اطلاعاتی از قبیل نام و منصب صاحبان مهر بود. در برخی از مهرهای به جا مانده از عهد باستان، نام الهه ها، خدایان و پادشاهان نیز به چشم می خورد.
نقوش و طرح مهرهای باستانی
در مهرهای باستانی از نقوش خدایان نیمه انسان و نیمه حیوان زیاد استفاده شده است که البته با اعتقادات و تفکرات مردم آن زمان قرابت معنایی دارد. در دو هزار سال قبل از میلاد، در منطقه بین النهرین (عراق امروزی) مهرهای استامپی کاربرد زیادی داشتند. در سرزمین آشور که تمدن پیشرفته تری داشتند، برای زیبا کردن مهر و آرم، از اشکال تزئینی و زیبا نیز استفاده می شد. در برخی مناطق نیز از خدایان افسانه ای طرحی زیبا برای تزئین مهر و آرم های دولتی استفاده می کردند. برای مثال خدای مردم آشور از جمله ایشتا و مردوک به شکل انسان بالدار و فروهر بر روی مهرهای حکومتی ترسیم می شد. در دوران باستان مذهب نقش مهمی در طرح روی مهرها داشت.
کنکاش در شناخت مهرهای باستانی
در سال 1878 تلاش های زیادی برای شناخت مهر و آرم های باستانی شد. در برخی از مهرهایی که از دوران باستان یافت شده بود، دیده شد که نقوش انسانی در مقابل آتشدان ها به تصویر کشیده شده است. این نوع مهرها بیشتر در منطقه بین النهرین و در زمان سلطنت هخامنشیان بودند. در دوره داریوش اول برای ساخت بابل، مهرهای حکومت قبلی ممنوع اعلام شد و در مقابل مهرهای جدید جای آنها را گرفت. مهرهای استامپی که در عهد باستان استفاده می شد به دو شکل مخروطی و سوسکی بودند. مهرهای مخروطی با الهام از مهرهای بابلیان ساخته شده بود و مهرهای سوسکی نوع جدیدتری بود که در مصر، فلسطین و سوریه استفاده می شدند.
مهرها در قرون جدید
با پیشرفت علم مهرها کنار نرفتند و نقش مهمتری نیز پیدا کردند. در واقع با رواج امضا، مهرها همچنان جایگاه خود را برای انجام معاملات حفظ کردند. در قرون جدید معاملات تجاری رواج بیشتری پیدا کرد. اگر تا قبل از این مهرها تنها برای امور حکومتی و کشورداری استفاده می شد، این بار افراد عادی نیز به مهر احتیاج پیدا کرده بودند. اما با توجه به تعداد زیاد مهر، این بار باید از امضا نیز استفاده می شد. مهرهایی که امروزه استفاده می شود دربرگیرنده اطلاعاتی از قبیل نام، نام خانوادگی و مقام و منصب افراد است. برخی از مهرها نیز تنها برای ثبت تاریخ استفاده می شود. مهرهای امروزی می توانند برای کارهای شخصی و یا اداری باشند. به این معنا که اشخاص حقیقی و حقوقی دارنده مهر هستند و این مهرها نشانه تایید مکاتبات اداری و اسنادی است که میان افراد رد و بدل می شود.
کاربرد مهر و آرم
مهرها در زمان های گذشته به چندین گروه تقسیم می شدند که شامل:
- مهرهای شخصی برای مردم عادی و انجام امور روزانه بود.
- مهرهای رسمی و محلی که در اختیار درباریان بود.
- مهرهای نذری که توسط روحانیون و کاهنان استفاده می شود و در ردیف دارایی های آنها محسوب می شد.
در حال حاضر مهرها اغلب برای تایید مکاتبات است. در معاملاتی که میان شهروندان انجام می شود، مهر جایگاه اولیه خود را حفظ کرده است. برای مثال در یک فروشگاه برای تایید فاکتورهای فروش، ثبت مهر فروشنده بر روی برگه فروش الزامی است.
برای کسب اطلاع از خدمات ساخت مهر ما از لینک زیر استفاده نمائید.
