با قسمت چهارم از سلسله جلسات خوشنویسی در خدمتتان هستیم که به طور زنده از شبکه اول سیما برنامه سیمای خانواده پخش گردید. در این جلسه آقای لطفعلی خانی برای پرهیز از هرز رفتن زمان، بلافاصه آموزش زیبا نویسی حرف “ب” را پی گرفتند. در قسمت پیشین نحوه نگارش این حرف به صورت جدا آموزش داده شده بود. در این بخش به کیفیت اتصالات این حرف که بسیار کاربردی و مهم هست پرداخته شد.
آموزش حرف “ب” در خوشنویسی
آقای لطفعلی خانی موضوع این بخش را این چنین آغاز کردند که هر حرف دو حالت برای نگارش دارد. جدا و اتصال که اتصالات به سه بخش تقسیم می شوند:
- اتصال در ابتدای کلمات اتصال
- اتصال در وسط
- اتصال در انتهای کلمات
همچنین متذکر شدند که یکی دلایل بدخطی از همین جای ناشی می شود که افراد نمی دانند که حروف در هریک از این اتصالات چگونه نوشته می شوند. و اگر این مورد را به خوبی بیاموزند قطعا می توانند خوش خطی را تجربه کنند. اما حرف “ب” به لحاظ ساختاری با حرف های”پ” ، “ت” ، “ث” و در اتصال اول و وسط کلمات هم با حرف “ن” و “ی” مساوی ست. حرف “ب” در حالت اتصال به اول کلمات به چند شکل نوشته می شود که از جمله آن زمانی ست که بعد از حف “ب” حروف جیمی قرار بگیرند. کلمه ای مانند کلمه بخارکه با حالتی مثل سرکاف با اندکی قوس در بخش پایانی نوشته می شود.
حالت بعدی این حرف شبیه به عدد “دو” است. مثلا در نگارش هجای “با” از این شیوه استفاده می شود. عدد دو بدون پایه را روی خط زمینه می نویسیم و” الف” را _به ترتیبی که در قسمت یک گفته شد به آن متصل می کنیم. حالت سوم زمانی ست که این حرف به حروفی مثل “م” و یا “ه” متصل می شود. مثلا کلمه “بم” در این حالت از “ب محدب” استفاده می شود. که از بالای خط زمینه ” نقطه فرضی دوم” از سمت راست به طرف چپ نوشتن یک منحنی را آغاز و تا اتصال به حرف بعدی ادامه می دهیم.
و اما حالت چهارم هنگام اتصال به حرفی از جنس خود ” ب” مورد استفاده قرار می گیرد . کلمه ای مانند “بیا” که در این حالت از “ب ” مورب استفاده می شود. و اما حالت آخری که این حرف به ابتدای کلمات وصل می شود. در برخورد با حرف “و” است. برای مثال کلمه ای شبیه به ” تو” به شکل ” الف” نوشته می شود.
سرمشق خوشنویسی حرف “ب” و اتصالات آن
اما اتصالات این حرف در وسط کلمات را بررسی می کنیم.
در یک حالت به شکل دور وار نوشته می شود مانند همانکلمه”بیا” حالت دیگر زمانی ست که این حرف در میان باشد و بخواهد به حرف “ر” متصل شود. مانند کلمه خبرکه با قوس نوشته می شودو به “ر” وصل می کنیم. اما یکی از مهم ترین اشکال اتصال در وسط کلمات این حرف زمانی ست که ما با بیش از دو دندانه مواجه هستیم که در این فرم باید از دندانه شاخص کمک گرفت. برای مثال کلمه ی بیتا که دندانه دوم به شکل شاخص نوشته می شود. و حالت آخر زمانی ست که دندانه در وسط قرار می گیرد اما بعد از آن قرار است که حروف جیمی قرار بگیرند. مثلا کلمه پیچ در این فرم هم بعد از نوشتن ” پ” حرف ” ی ” را با قوسمی نویسیم و به “چ”می چسبانیم.
این مدرس خوشنویسی بعد از پایان اتصلات در وسط کلمات اتصال در پایان کلمات را با این مثال آغاز کرد:
کلمه مثل کت بعد از نوشتن حرف “ک” حرف ” ب” را درست مثل همان “ب” در حالت جدا می نویسیم. بعد از پایان آموزش خط حرف “ب” مجری برنامه سوالی را از استاد پرسیدند که سوال بسیاری از مخاطبین خوشنویسی است و شرح آن را در ادامه می آوریم.
آیا انتخاب خودکار در خوش خطی موثر است؟
بسیاری از افراد تصور می کنند که برای خوش خطی نیاز به خودکار خاصی دارند البته که چنین نیست. اما در مورد ضخامت نویسی ماجرا کمی متفاوت تر است. در بحث ضخامت نویسی می توان از خودکارهای دیگری که ضخامتهای مختلف دارد استفاده نمود. البته که نیازمند تمرین های فراوان است و کسی در عرض یکی دوماه نمی تواند این مهارت را کسب کند.
اطلاعات بیشتر در خصوص خودکار مخصوص خوشنویسی
در پایان توضیحاتی درباب نحوه خوش نویسی حرف “ک” ارایه شد.
حرف “ک” از دو بخش تشکیل شده یک ” الف” چهار نقطه ای که در ابتدا نوشته می شود و در ادامه یک حرف “ب ” سه نقطه ای را به آن متصل می کنیم. و سرکش ” ک” هم همان الف است که به صورت مورب آورده شده و با زاویه 40 درجه روی حرف می نشیند.
اما یکی از حالت هایی که این حرف در اول کلمات قرار می گیرد زمانی ست که به صورت گرد نوشته می شود. این مورد زمانی استفاده می شود که قرار است حرف بعدی به سمت بالا برود. مثل کلمه “کا” یا حتی کلمه “کلک” و حالت پر کاربرد دوم هم همان شکل معمولی “ک” است که به صورت “الف” نوشته می شود. اما در اتصالات وسط یکی از حالت ها همان حالتی گرد است مثل کلمه ” حکایت”که بعد از نوشتن حرف “ح” کا را به صورت جدا قرار می دهیم.
ادامه آموزش خط نستعلیق این حرف به جلسه بعدی موکول شد.
