بد خطی کودکان و دانش آموزان انواع مختلفی دارد که هر کدام به دلایلی خاصی رخ می دهد. اما آن چه که در این زمینه اهمیت زیادی دارد، نقش پررنگ والدین و معلمان در بهبود و یا بدتر شدن مشکلات آن ها است. زمانی که کودک با مشکلات بد خطی مواجه می شود، ضروری است که والدین و معلم ها راهکارهای مناسبی را به کار گیرند تا بدخطی کودکان اصلاح شود. در این مقاله از وبسایت «خط و قلم» که تحت عنوان «علل بدخطی کودکان در دوره های مختلف» در اختیار شما قرار می گیرد، به نکات مهمی در این زمینه اشاره می کنیم. پس تا انتها با ما همراه باشید:
اثر خانواده ها در بدخطی کودکان
نقش خانواده ها در آموزش به کودکان اهمیت زیادی دارد. در صورتی که خانواده در برابر یادگیری کودک بی تفاوت باشد و به پیشرفت او اهمیتی ندهد، رشد توانایی های او با مشکل مواجه خواهد شد. گاها فشارهای عاطفی کودک (در اثر دعوا و مشکلات خانوادگی) مانع از تمرکز و توجه لازم در یادگیری مهارت های مختلف از جمله خوشنویسی می شود.
نقش معلم در بدخطی کودکان
حتما می دانید که اگر دست خط معلم خوب و خوانا باشد، تاثیر زیادی بر روی دست خط دانش آموزان دارد. علاوه بر این نوع برخورد معلم با دانش آموز نیز می تواند در شکل گیری مهارت های نوشتاری او موثر باشد. برخی از معلمان با استفاده از تنبیه، ایجاد حس شکست و ناکامی باعث بی علاقگی کودک به مهارت های مختلف می شود. درضمن نباید نقش استرس های زیاد هنگام نوشتن و خستگی ناشی از حجم زیاد تکالیف را هم نادیده گرفت. معلمان باید نحوه قرارگرفتن کاغذ در مقابل صورت، نحوه در دست گرفتن مداد و یا خودکار، حرکات دست و غیره را در نطر داشته باشند.
عوامل مختلف بدخطی کودکان
مشکلات بینایی یکی از عوامل بد خطی کودکان است. کودکانی که هنگام نوشتن چشم خود را به کاغذ نزدیک می کنند، حتما باید به پزشک مراجعه نمایند. همچنین مشکلات استخوانی ممکن است عملکرد دست را با اختلال مواجه کند. وجود هر نوع ضایعه در قسمت بالایی دست می تواند منجر به بد خطی و کند نویسی دانش آموزان شود. درضمن انواع مسائل مربوط به عصب شناختی مانند فلج مغزی، صرع، بیماری های عضلانی و غیره می تواند خود را با مشکلات حرکتی و دست خط ناخوانا نشان دهد. سفت شدن عضلات دست کودک ، حرکات دست را محدود می کند و یا به دلیل کم بودن قدرت کافی برای گرفتن مداد، نوشته ها به صورت نامنظم می شوند.
مسئله دیگر عدم ایجاد دست برتر است. یعنی کودک هنوز نمی داند بر کدام دست برای نوشتن تسلط بیشتری دارد و در نتیجه بد خط می شود. جدی نگرفتن تقویت مهارت های حرکتی کودکان و مهارت های دست ورزی توسط والدین نیز می تواند از دیگر عوامل بدخطی باشد. ممکن است مشکلات عاطفی و یا اختلالات اضطرابی به شکل بدخطی بروز پیدا کند. بی قراری، بیش فعالی، کم توجهی، نداشتن تمرکز کافی و غیره از دیگر عوامل بدخطی کودکان است.
انواع مشکل بدخطی در کودکان
فاصله نویسی یکی از انواع مشکلات بدخطی در کودکان و دانش آموزان است. از عوامل بروز این مشکل می توان به سرعت زیاد قلم و حرکت بیش از اندازه به طرفین هنگام نوشتن باشد. برای رفع این مشکل باید از چوب کبریت استفاده کرد. یعنی فاصله بین هر کلمه باید به اندازه یک چوب کبریت عمودی باشد. مهارت تمرکز رکن اصلی رعایت فاصله نویسی درست است که با این روش کودک این مهارت را به دست می آورد. بعضی از کودکان در نوشتن نقطه و سرکش مشکل دارند. این ضعف ممکن است به خاطر نداشتن تمرکز و یا پرش افکار باشد. بازی هایی مانند پیدا کردن تفاوت اشکال مشابه و کامل کردن نقاشی های نقطه چین می تواند به او کمک کند. کج نویسی هم یکی دیگر از علل بدخطی کودکان است که ناشی از در دست گرفتن محکم قلم، فشار زیاد به انگشتان و یا بد گذاشتن کاغذ است. چسباندن بازو به بدن و استفاده از خط کشی بر روی کاغذ می تواند در بهبود این مشکل موثر باشد.
پررنگ یا کم رنگ نوشتن هم به سبب فشار زیاد انگشتان به خودکار و یا قطر کم قلم است. برای رفع این مشکل باید کاغذ را روی فرش قرار داد و به کودک گفت که باید طوری بنویسد که کاغذ پاره نشود. برای رفع مشکل کمرنگ نوشتن هم بهتر است از پررنگ نوشتن کلمات کمرنگی که پدر و مادر و یا معلمان بر روی کاغذ نوشته اند استفاده کرد. چیزی که مشخص است این است که مراحل یادگیری درست نوشتن و خوانا نوشتن باید مرحله به مرحله طی شود. درواقع نباید این انتظار را از کودکان و دانش آموزان داشته باشیم که در یک جلسه با تمام مهارت های درست نویسی آشنا شود.
یکی دیگر از معضلات بدخطی دانش آموزان در بزرگسالی زمانی هست که قصد دارند امضا بزنند و برای خود امضایی رو در جاهای مختلف معرفی نمایند و با چالشهای خاصی در این موضوع هم مواجه خواهند شد .
اگر کودکان کلمات را بیش از اندازه بزرگ و یا بیش از حد کوچک می نویسند، یک اندازه نرمال و دقیق را مشخص کنید و به صورت کمرنگ بر روی کاغذ بنویسید و از کودک بخواهید تا روی سرمشق ها را پررنگ کند. اگر این تمرین به صورت مستمر ادامه پیدا کند، کودک با اندازه دقیق نوشته ها آشنا می شود و پس از مدتی بدون الگو می تواند به اندازه درست بنویسد. البته زیاده روی در این کار باعث می شود تا دانش آموزان با وسواس فکری و عملی مواجه شوند. به همین خاطر کارشناسان این حوزه اعتقاد دارند تا حد تعادل در این زمینه برقرار شود.
در پایان باید راجع به یکی از شایع ترین عوامل بدخطی کودکان یعنی نامرتب نویسی صحبت کنیم. معمولا شیوه نشستن نادرست و قرار دادن نامناسب کاغذ، حرکات آرام دست و محکم گرفتن مداد در بین انگشتان از علل اصلی نامرتب نویسی است. به این منظور بهتر است یک سری قوانینی وضع شود تا کیفیت نوشتن کودکان بهبود یابد. برای مثال به کودک بگویید حق ندارد از پاک کن استفاده کند، مدادش باید همواره نوک تیز باشد، نباید از خط منحرف شود و همچنین باید از ابتدای خط شروع به نوشتن کند. همیشه این موضوع را به یاد داشته باشید که صبور بودن شرط اول موفقیت در آموزش کودکان است.
دوره ای بسیار موفق آماده نموده ایم برای یادگیری پایه ای دستخط از صفر تا صد که دوره VIP خط و قلم محسوب میشه که پیشنهاد میکنیم از این دوره غافل نشید .
