به زبان ساده نتیجه ی کار کردن هنرمندِ سفالگر با چرخ و گِل را سفال می گویند. گل از خاک رس و آب درست می شود. حتما همه ما در دوران کودکی گل بازی کرده ایم و لذت و شوق ساخت اشکال مختلف با گل و سفال را در خاطر داریم. سفالگری و کار با سفال چنان لذت و آرامشی به همراه دارد که هنرمند بدون خستگی ساعت ها کار میکند و آثار ارزشمندی خلق مینماید.
نقاشی روی سفالنیز هنری لذتبخش و هیجان انگیز است که هر فردی حداقل یکبار باید آن را تجربه کند و در آرامش آن غرق شود.
نقاشی روی سفال و خلق اثر روش های متفاوت و مختلفی دارد که در این پست نمونه هایی از آن را ذکر میکنیم. با ما همراه باشید…
نقاشی زیر لعابی
نقاشی زیر لعابی یکی از روش های منحصر به فرد در تزیین سفال می باشد. با استفاده از آن می توان پیش از لعابکاری سفال، طرح های بسیار زیبایی را در اجسام سفالی نقاشی نمود.
از آنجایی که لعاب روی سطح نقاشی های کشیده شده بر روی سفال را پوشش می دهد.
این نوع تزیین در سطح سفال، علاوه بر زیبایی از دوام و استحکام زیادی نیز برخوردار است.
با استفاده از تکنیک نقاشی زیرلعابی،میتوانپوشش شفاف و چشم نوازی را بر روی اجسام سفالی ایجاد کرد و نقاشی های بسیار زیبا و هنرمندانه ای را در سطوح سفالی رسم کرد.
تکنیک نقاشی زیر لعابی در ابتدا با رنگ های آبی و سیاه در ایران رواج پیدا کرد،که با بهره مندی از این تکنیک به نقاشی ظروف می پرداختند.
این نقاشی ها و طرح های ایجاد شده بر روی سفال را نقاشی سایه نما می نامیدند.
در استفاده از روش نقاشی زیر لعابی، یک لایه پوشش سفید، زرد، آبی یا سیاه از دوغاب گل رس نرمرا بر روی سطوحی که قرار بود نقاشی شوند قرار می دادند. سپس آن را درون کوره حرارت می دادند تا سفال مورد نظر برای نقاشی آماده شود.
روی ظروفی که از خمیر شیشه ساخته شده اند، طرح هایی را با استفاده از رنگ های مختلف با قلم مو بر روی بدنه، ترسیم می نمودند.
با استفاده از نقاشی زیر لعابی می توان طرح های بسیار زیبا و هنرمندانه را بر روی سفال طراحی نمود.
وسایل مورد نیاز برای طراحی روی سفال:
با استفاده از وسایل مختلفی مانند مداد، مداد رنگی و یا حتی خودکار نیز،می توان به ایجاد طرح ها و نقوش بسیار زیبا بر روی سفال استفاده کرد.
همیشه توجه داشته باشید که طرح های بسیار زیبا و جذاب خود را با ملایمت بر روی سفال نقاشی کنید تا به این ترتیب آسیبی به سطح سفال وارد نشود.
کاربردهای نقاشی زیر لعاب
با گسترش استفاده از تکنیک نقاشی زیر لعابی سبک ها و رنگ های متعدد برای تزیین ظروف سفالی تغییر کرده و به روزتر شده است. با استفاده از نقاشی زیر لعابی در تزیین اجسام سفالی،می توان طرح های خلاقانه و بسیار زیبایی را برای تزیین ظروف سفالی پدید آورد.
و به این ترتیب اجسام سفالی منحصر به فرد با طرح ها و نقاشی های بی نظیر و چشم نواز را فراهم آورد.
نقاشی روی سفال و سرامیک با رنگ لعاب سرد
رنگ لعاب سرد همانند رنگ های کوره ای براق و لعابی وضد خش هستند، مانند مینا کاری. ولی احتیاجی به کوره ندارد.
از رنگ های لعاب سرد میتوان روی سفال، سرامیک، چوب و شیشه استفاده کرد و طرح های هنری جذاب خلق نمود.
رنگ های لعاب سرد دارای ده رنگ اصلی است که قابلیت ترکیب باهم دارن و شما می توانید با ترکیب دو یا چند رنگ، رنگهای جدیدتر را درست نماید و همچنین بهترین حلال برای رنگ های لعاب سرد تینر روغنی هستند.
لعاب هم در نوع براق و صاف و صیقلی و هم در نوع مات و زبر و دارای بافت روی کار های سفالی استفاده می شود.اثرات لعاب بسته به ترکیب آن متفاوت است، هرگز از ترکیب کردن مواد در هنگام تهیه کردن لعاب روی سفال نترسید.فقط به خاطر داشته باشید اول لعاب آماده شده را روی یکی از کار های آماده شده تست کنید.
لعاب روی سفال ترکیبی از مواد آلی و معدنی با آب است که در آب حل نمی شوند بلکه صرفاً به صورت تعلیق در می آیند.لعاب روی سفال با گذشت زمان از بین نمی رود بهتر است :به هنگام استفاده از ظروف با پوشش لعابی احتیاط کرده و از ارتباط مستقیم چاقو، چنگال و همزن برقی با سطح ظرف خودداری کنید.
لعاب روی سفال که از جنس خوب و مرغوبی باشد به درستی خشک شده و جلوه تمیز، براق و زیبایی به ظرف می بخشد.
استفاده از قلم مو برای ایجاد لعاب بر روی سفال سبب ایجاد لایه ای ضخیم تر از لعاب بر روی سفال می گردد.برای استفاده از این روش بهتر است رنگ لعاب را به خوبی ترکیب کرده و به هم بزنید و سپس با استفاده از قلم مو ، لایه مناسبی از رنگ را بر روی سفال قرار دهید و سفال را با استفاده از آن پوشش دهید.در هر مرحله پس از پایان لعاب کاری قلم مو و یا برس را به طور کامل بشویید.
بسیاری از افراد ، لعاب های از پیش آماده و یا لعاب های فرموله را در این روش به کار می برند،که استفاده از این نوع لعاب ها سبب ایجاد پوشش بهتر و ضخیم تری در سطح سفال می گردد.
لعاب روی سطح نقاشی کشیده شده روی سفال را پوشش می دهد، این نوع تزیین در سطح سفال، علاوه بر زیبایی از استقامت و استحکامت زیادی برخوردار است. با استفاده از تکنیک نقاشی زیر لعابی، پوشش شفاف و چشم نوازی را بر روی اجسام سفالی ایجاد کرد .
حتی با استفاده از تکنیک زیر لعابی می توان نقاشی های بسیار زیبا و هنرمندانه ای در سطوح سفالی رسم نمود.
نقطه کوبی روی سفال:
امروزه هنر نقطه کوبی برای نقاشی روی ظروف خام سفالی و سرامیکی و برای نقطه کوبی روی کاشی، گلدان و… استفاده میشود.
روش کار
با استفاده از رنگ های اکریلیک ابتدا زمینه کار رنگ امیزی میشود، بعد یک طرح خام نقطه کوبی دلخواه انتخاب شده( عموما طرح هایی که برای هنر نقطه کوبی روی سفال انتخاب میشوند طرح های هندسی، اسلیمی ها و ماندلا هستند)، بعد از پیاده شدن طرح نقطه کوبی روی سطح بشقاب سفالی یا کوزه یا هر ظرف سفالی دلخواه ، فرد با استفاده از رنگ اکریلیک و با رعایت هارمونی مناسب با رنگ زمینه و انتخاب رنگ های یک طیف رنگ آمیزی میشوند. بعد از این مرحله نوبت به دورگیری و نقطه کوبی میرسد. دورگیری طرح ها روی سفال یا سرامیک با استفاده از خمیر دورگیر و دقیقا مشابه روشی که برای نقاشی روی شیشه (ویترای) استفاده میشود، انجام میشود. و نقطه کوبی نیز به روش های مختلف با استفاده از قلم داتینگ، ابزار دست ساز و همچنین خمیر دورگیر و تنها با رعایت چند نکته به سادگی قابل انجام است.
درکنار نقاشی روی سفال، آثار خوشنویسی روی سفال نیز بسیار ارزنده و چشمگیر از بابت زیبایی هستند.
برای دیدن نمونه های این بشقاب های زیبا روی لینک زیر کلیک کنید
دوره آموزش نقاشی به صورت رایگان را از دست ندید
