به بهانه برگزاری آزمونهای ماهانه خوشنویسی با خودکار توسط آموزشگاه خط و قلم، نکات بسیار مهمی در حیطه آموزش خط به صورت رایگان در کانال تلگرام خوشنویسی خط و قلم منتشر می شود که می توانید استفاده های بسیار خوبی از آن ببرید. آزمون شماره 39 هم طبق روال هر ماه برگزار شد و گزارش این آزمون به شرح ذیل می باشد.
بر حسب بررسی دست خط علاقمندانی که در آزمون دوره ای خوشخطی شرکت کردند می توان عدم استفاده مناسب از دندانه ها را دید که میتواند از عدم آگاهی یا کم بودن تجربه کافی در تحریر این کلمات (سین) باشد. اگر در خوشنویسی و زیبانویسی یک کلمه چند دندانه پی در پی بیاید باید به گونه ای تحریر شود که علاوه بر زیبایی، خوانا نیز باشد. مثل کلمات (ببینید، نشستیم) برای رفع این مشکل دندانه شاخص وضع شده که در فواصل دندانه ها بکار می رود و دندانه ها را از هم تفکیک کرده و کلمه را خوانا و زیبا می کند. همانند ممیز در اعداد بزرگ برای خواناتر کردن اعداد و جلوگیری اشتباهات بکار میرود.
همانطور که در تصویر بالا مشاهده میکنید استفاده نامناسب از دندانه ها باعث از بین رفتن زیبایی کل کلمه میشود و در نهایت تمام سطر بخاطر چند کلمه از بین میروند. کلمه (است-لباست-نباشی) که دندانه ها باید با شیب سین نگارش میشد و دندانه ها از بالا به پایین به نحوه ای که دندانه اول بزرگتر از دومی و دندانه دوم بالاتر از سومی قرار میگرفت و در نهایت با رعایت شیب به حرف متصل میشد.
یکی از اشتباهاتی که در این آزمون به کرات دیده شده استفاده از حرف سین کشیده برای کلمه عشق است. باید این را در نظر بگیرید که کلمه عشق در خط تحریری هیچ گاه کشیده تحریر نمی شود استفاده از کلمات کشیده بسیار خوب و زیباست اما در چهارچوب اصول کلمات کشیده به تنهایی نیز از زیبایی خاصی برخوردار هستند لذا این زیبایی به تک تک کلمات و سطر نیز منتقل شده و زیبایی مضاعفی را منجر می شود. یکی از راهکارهای طولانی کردن سطر در خطاطی، استفاده از کلمات کشیده است در حقیقت گاهی لازم میشود که سطری را طولانی تر بنویسیم که در این صورت میتوان از کشیده بیشتری استفاده کنیم یکی از فواید کشیده ها در سطر متنوع و جذاب کردن سطر میباشد زیرا نوشتن مفردات کوتاه در پی هم خواننده را دچار خستگی میکند لذا استفاده از کشیده در سطر ایجاد تنوع کرده و جذابیت خاصی را به خط شما میدهد.
اما نمی توان انتخاب ترکیب بندی مناسب را نیز دست کم گرفت. ترکیب در خوشنویسی مبحث گسترده ای دارد و هر کس بنا به سلیقه خود می تواند ترکیب متفاوتی را در پیش بگیرد. از این رو سلیقه بسیار تاثیر گذار است اما قبل از آن، یادگیری قواعد و اصولی الزامیست. در بحث ترکیب باید چند نکته خیلی مهم را در نظر گرفت.
1-فاصله بین حروف و کلمات که به طور تقریبی یک نقطه در نظر گرفته می شود.
برای روشن تر شدن مقصود از یک نقطه در نظرتان؛ باید فرم تمرینی که در سایت خط و قلم قرار دارد مراجعه کنید و از آن استفاده کنید این یک قانون کلی ست، به طور کلی می توان گفت فاصله انتهایی ترین حرف کلمه قبل با ابتدایی ترین حرف کلمه بعد باید یک نقطه باشد. حتی اگر کلمات قرار است روی هم سوار شوند هم باید فاصله یک نقطه رعایت گردد.
2-سوار نمودن حروف و یا کلمات بر روی خط کرسی
انجام این کار اولا به زیباتر شدن خط (سطر) و بعد از آن به کوتاه تر شدن سطر هم کمک می کند که هر دو به زیبایی سطر می انجامد برای آشنایی با اینکه کدام حروف و کلمات را می توان برای بالای کلمات و ماقبل استفاده کرد باید آنها را تقسیم بندی کرد که سه دسته را می شود در نظر گرفت شامل: اندازه کوچک : ا ، د ، و، ر ، ه ، و… اندازه متوسط : سد ، حنا ، خط و… اندازه بزرگ : کشیده ها ، دوایر و…
نکته ای که در اجرای این فن بسیار مهم است این که ما حق نداریم هر جای دل خواهی کلمات را روی هم سوار کنیم بلکه باید دقت داشته باشیم که آنها را در جای درست خود به کار ببریم. برای مثال باید توجه داشته باشیم که کلمات و حروف باید روی یکدیگر سوار شوند. نه اینکه بخشی از آن روی کلمه قرار داشته باشد و بخشی دیگر در جایی قرار داده شود که فضای بین خط کرسی و آن کلمه، حرف و یا کلمه دیگری نباشد. زیر هیچ کلمه ای که سوار بر کلمه ای دیگر شده نباید فضای خالی قرار بگیرد.
نکته ی دیگر اینکه ما در این روش برای زیباتر شدن سطرمان می توانیم از کشیده ها در خوشنویسی نیز بهره ببریم و مورد قابل توجه در این مورد آن است که کشیده ها می توانند بر حروف قبلی خود سوار شوند.
نویسینده و تصحیح: سعید رفیعی
